Πολυμορφικοί Άνθρωποι: Οι Άνθρωποι που Αντιτίθενται στη Μαζικότητα της Ταμπέλας
Στην Ελλάδα οι ταμπέλες καλά κρατούν! Όταν γνωρίζουμε έναν άνθρωπο, συνήθως, το πρώτο πράγμα που ρωτάμε είναι με τι ασχολείται. Και η απάντηση, στις 99 από τις 100 φορές, έρχεται με την μορφή ταμπέλας, όπως π.χ. αρχιτέκτονας, καθηγητής, δάσκαλος κ.ά.
Υπάρχουν όμως και εκείνοι οι άνθρωποι που δυσκολεύονται να απαντήσουν με μία λέξη σ’ αυτήν την ερώτηση γιατί έχουν περισσότερες από μία ταμπέλες, περισσότερους από ένα ρόλους και μάλιστα μπορεί αυτοί οι ρόλοι να αλλάζουν ανά κάποια χρονικά διαστήματα.
Υπάρχουν δηλαδή και εκείνοι οι άνθρωποι, οι οποίοι στην αγγλική βιβλιογραφία ονομάζονται multipotentialites. Άνθρωποι πολυδύναμοι, πολυσχιδείς, πολυμορφικοί, όπως μου αρέσει να τους λέω.
Ο ορισμός των πολυμορφικών ανθρώπων
Οι πολυμορφικοί άνθρωποι είναι αυτοί που μπορούν να χωρέσουν πολλά καρπούζια σε μία μασχάλη. Είναι οι άνθρωποι που όταν τους ρωτάνε τι θέλουν να γίνουν όταν μεγαλώσουν, είτε αλλάζουν πολύ συχνά τις απαντήσεις που δίνουν, είτε απαντούν «δεν ξέρω». Είναι οι άνθρωποι που όταν έχουν να ασχοληθούν με ένα πράγμα συνήθως βαριούνται και δεν το κάνουν καλά, αλλά, όταν τρέχουν πολλά projects μαζί τα πάνε περίφημα. Είναι αυτοί που έχουν πολλά ενδιαφέροντα, είναι δημιουργικά περίεργοι και θέλουν να ασχολούνται με πολλά και μη σχετικά αντικείμενα, είναι πολυμαθείς και συνήθως τα καταφέρνουν πάρα πολύ καλά σε ποικίλες δραστηριότητες. Μπορεί όμως να είναι και εκείνοι που επικεντρώνονται για κάποιο χρονικό διάστημα σε ένα πεδίο, όμως έρχεται η στιγμή (και συνήθως πολύ γρήγορα) που δεν τους καλύπτει πια και κατευθύνονται προς έναν άλλο, εντελώς νέο τομέα γι’ αυτούς. Είναι οι άνθρωποι που αλλάζουν πολλά επαγγέλματα στη ζωή τους και σε κάθε έναν νέο ρόλο που παίζουν μεταφέρουν όλη τη βιωματική γνώση που απέκτησαν έως τότε.
Στην Ελλάδα του 2018, που σε πολλούς αρέσουν οι ταμπέλες, είναι αρκετοί αυτοί που αποκαλούν τους πολυσχιδείς ανθρώπους «τα παιδιά για όλες τις δουλειές» και φυσικά με κάπως υποτιμητικό τρόπο. Θεωρούν ότι αυτοί οι άνθρωποι που έχουν το ανικανοποίητο μέσα τους και μία μόνιμη δίψα για μάθηση και εξέλιξη, που δεν μπορούν για μεγάλο χρονικό διάστημα να αφοσιωθούν σε ένα και μόνο αντικείμενο και δεν κάνουν την ίδια δουλειά για όλη τους τη ζωή, τελικά δεν εμβαθύνουν και άρα, είναι μέτριοι (κάνουν πασαλείμματα δηλαδή…)
Όμως τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι γιατί τα πολυμορφικά άτομα κατέχουν συνήθως ικανότητες σχήματος «Μ»/«Χτένας». Δηλαδή, είναι εξειδικευμένα σε κάποιους τομείς, ενώ παράλληλα έχουν δυνατές και αρκετές γενικές γνώσεις σε πολλαπλά πεδία. Όμως, ακόμα και είναι έτσι όπως τα λένε, η ζωή έχει ανάγκη τόσο από εξειδικευμένους ανθρώπους σε ένα αντικείμενο όσο και από ανθρώπους με πιο γενικές γνώσεις, με γνώσεις σε πολλαπλά αντικείμενα (εξού και η ταμπέλα «General Manager»… για να μιλήσουμε και στη γλώσσα του συστήματος!) Έχει ανάγκη από ανθρώπους που είναι οι συνδετικοί κρίκοι μεταξύ των ειδικών διαφορετικών πεδίων. Και όπως υπάρχουν οι interdisciplinary ομάδες έτσι υπάρχουν και οι interdisciplinary άνθρωποι!
Τα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζουν οι πολυμορφικοί άνθρωποι
Τρία (3) είναι τα βασικά προβλήματα με τα οποία έρχονται αντιμέτωποι οι πολυμορφικοί άνθρωποι:
Η εύρεση εργασίας: το να βρούνε μία δουλειά μέσα από την οποία θα μπορούν να εκφράζουν τα πολλαπλά τους πάθη και παράλληλα να αμείβονται γι’ αυτό είναι μία μεγάλη πρόκληση για τους πολυμορφικούς ανθρώπους. Δυσκολεύονται δηλαδή να διαμορφώσουν μία πρόταση αξίας, ενοποιώντας τα dots τους και να βρούμε το χώρο εκείνο όπου θα μπορούν να γίνουν κατανοητοί και αποδεχτοί. Χάνονται μέσα στο υποτιθέμενο χάος τους. Ευτυχώς, οι αγορά εργασίας, στη σημερινή εποχή της ευελιξίας, έχει ανάγκη από άτομα που μπορούν να έχουν πολυσχιδείς ρόλους. Και φυσικά, πάντα υπάρχει η επιλογή του να γίνουν entrepreneurs (με την ευρεία έννοια του όρου (αυτοαπασχολούμενοι, ελεύθεροι επαγγελματίες, επιχειρηματίες ρίσκου.)
Η έλλειψη αυτοεκτίμησης: λόγω του ότι η κοινωνία μας δεν πολυσυμπαθεί τους πολυμορφικούς ανθρώπους και κατακρίνει όλους εκείνους που δεν νιώθουν ότι έχουν μόνο μία κλίση, πολλές φορές αυτοί οι άνθρωποι νιώθουν ενοχές, νιώθουν ότι δεν ανήκουν στο γραμμικό σύστημα και τελικά ωθούνται στο να λειτουργήσουν με έναν τρόπο που αντιτίθεται στη φύση τους, πιέζοντας τον εαυτό τους να εξειδικευτεί. Μπορεί επίσης να νιώθουν άβολα γιατί συχνά πυκνά είναι αρχάριοι σε αυτό που κάνουν και γιατί δεν μπορούν να βάλουν μία ταμπέλα στον εαυτό τους και να είναι όπως οι περισσότεροι «κανονικοί» άνθρωποι. Τέλος νιώθουν φόβο γιατί δύσκολα αναγνωρίζονται ως «καλοί» σ’ αυτό που κάνουν. Όμως, πάντα υπάρχει τρόπος να πιστέψουν στην αξία τους και να ξεπεράσουν τις τρικλοποδιές του συστήματος. Το self-branding είναι πολύ βοηθητικό για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος.
Η αποτελεσματικότητα: όταν ένας άνθρωπος ασχολείται με πολλά projects ταυτόχρονα, συχνά έρχεται αντιμέτωπος με θέματα διαχείρισης χρόνου, διαχείρισης των tasks και τελικά σωστής διαχείρισης των έργων έτσι ώστε να ολοκληρώνονται επιτυχώς. Νιώθει υπερφορτωμένος, αγχώνεται και δεν είναι λίγες οι φορές που μπορεί να παραλύει ή να παθαίνει burnout. Όμως, και γι’ αυτό υπάρχει λύση και αυτή είναι η απόκτηση γνώσεων στο πεδίο του agile project management!
Οι 4 βασικές ποιότητες των πολυμορφικών ανθρώπων
Οι πολυμορφικοί άνθρωποι κατέχουν τις ακόλουθες ποιότητες:
Δημιουργικότητα: είναι ικανότατοι στο να συνθέτουν διάφορες ιδέες και να ενοποιούν αντικείμενα που θεωρητικά είναι άσχετα μεταξύ τους γιατί μπορούν πολύ εύκολα να δουν τη μεγάλη εικόνα και να προσεγγίσουν διάφορα προβλήματα ολιστικά.
Γρήγορη Μάθηση: λόγω της μεγάλης τους περιέργειας, της θέλησής τους να μπαίνουν σε καινούρια πεδία, του ευρύ τους background και της αποδοχής της κατάστασης του να είσαι νέος σε κάτι, είναι σε θέση να αποκτούν γρήγορα νέες δεξιότητες και ικανότητες. Αυτο-εκπαιδεύονται στο να εκπαιδεύονται δηλαδή! Οι εσωτερικοί τους παρακινητές δουλεύουν ρολόι!
Ευελιξία: στη σημερινή εποχή του χάους, της αβεβαιότητας και των γρήγορων αλλαγών, λόγω των πολλαπλών soft και hard skills που κατέχουν, μπορούν εύκολα να μεταπηδήσουν σε νέες εργασιακές θέσεις, να κάνουν switch, γρήγορα και αποτελεσματικά, μεταξύ διαφόρων δραστηριοτήτων και να συνεργάζονται άψογα με διάφορες ομάδες ανθρώπων.
Δικτύωση: οι πολλαπλές δεξιότητες και ικανότητες που κατέχουν, τους επιτρέπουν να μιλούν πολλές «γλώσσες» κι έτσι να στήνουν είτε μικρές, είτε μεγάλες ομάδες, που αποτελούνται από άτομα διαφόρων ειδικοτήτων και διαφορετικού υποβάθρου, επιτρέποντας την ταχύτατη ροή της γνώσης και της πληροφορίας και άρα την ταχύτατη ανταπόκριση στις προκλήσεις.
Άρα…
Οι πολυμορφικοί άνθρωποι είναι άνθρωποι «κλειδιά». Άνθρωποι ευέλικτοι και προσαρμόσιμοι, λάτρεις της εξέλιξης, με πολλά soft και hard skills, που καταφέρνουν να ενοποιούν, να ενσυναισθάνονται, να λύνουν περίπλοκα προβλήματα και τελικά να ταρακουνούν το status quo μέσα από μετα-καινοτόμες ιδέες και ποικιλόμορφα projects. Πάνω τους είναι αποτυπωμένη η Φύση, μιας και στη Φύση υπάρχει εξ’ ορισμού η ποικιλομορφία!
Οι πολυμορφικοί άνθρωποι είναι άνθρωποι «φωτιά» και γι’ αυτό συνήθως είναι και overachievers!
Οι πολυμορφικοί άνθρωποι είναι εκείνοι που τιμούν τη μοναδικότητα, μέσα από τη φυσική τους άρνηση για μαζικότητα και ταμπελοποίηση!
Έτσι λοιπόν, αν είδατε τον εαυτό σας μέσα στις παραπάνω αράδες, τότε γιορτάστε το! Αν πάλι ανήκετε στην κατηγορία εκείνη των ανθρώπων που κριτικάρουν τα πολυμορφικά άτομα, τότε ξανασκεφτείτε το!
Δήμητρα Ζερβάκη, EMBA, PMP, TTT
Πηγές:
Multipotentiality: When High Ability Leads to Too Many Options