Γιατί Θέλετε να Δουλεύετε;
“Γιατί θέλεις να δουλεύεις;” Μία ερώτηση που την κάνω συχνά σε συνεντευξιαζόμενους για διάφορες θέσεις εργασίας. 90 στους 100 απαντούν: “Για να βγάζω λεφτά και να μπορώ να ζω αξιοπρεπώς”.
Ομολογώ ότι αυτή η απάντηση δεν με ικανοποιεί. Με κάνει να σχηματίζω μία εντύπωση για τους ανθρώπους που έχω απέναντί μου ότι δεν έχουν πάθος για ζωή, ότι δεν αγαπούν αυτό για το οποίο έχουν αιτηθεί να δουλέψουν, ότι οι σπουδές που έκαναν δεν ήταν και η πρώτη τους επιλογή και απλά επειδή έμαθαν να κάνουν κάτι πρέπει ντε και καλά να το ακολουθήσουν. Αυτή η απάντηση με κάνει να φαντάζομαι ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν στόχους, ότι ζουν μία flat ζωή, εντελώς προγραμματισμένη, με συγκεκριμένο ωράριο το οποίο θα τους αποφέρει ένα οικονομικό όφελος σε καθημερινή βάση και μετά από τη λήξη του θα μπαίνουν σε μία άλλη πραγματικότητα, αυτή του σπιτιού, της οικογένειας, των φίλων, όπου η δουλειά δεν έχει καμία θέση.
Και μετά αναρωτιέμαι αν μία τέτοια ζωή είναι μία ζωή που αξίζει να την ζεις. Θεωρώ ότι είναι μία ζωή μέσα στη μετριότητα.
Φυσικά θα μπορεί να μου πει κάποιος ότι η ζωή δεν είναι μόνο η δουλειά. Και θα συμφωνήσω μαζί του. Όμως όταν το 1/3 του 24ωρου είναι αφιερωμένο σε κάτι στο οποίο συμμετέχεις ενεργά μόνο και μόνο για να βιοπορίζεσαι, τότε ένα είναι σίγουρο. Ότι αυτό το 1/3 του 24ωρου επηρεάζει σε τέτοιο βαθμό τα άλλα 2/3 του 24ώρου που όταν αυτό είναι βουτηγμένο στην μετριότητα, τότε και οι υπόλοιπες εκφάνσεις της καθημερινής ζωής θα ακολουθήσουν το ίδιο μοτίβο.
Τα πάντα στη ζωή μας, στη φύση, στο σύμπαν είναι συστήματα τα οποία αλληλοεπιδρούν. Δεν μπορεί κάποιος να σφραγίσει την πόρτα της δουλειάς φεύγοντας από αυτή και να μην έχει αυτή διαρροές στην υπόλοιπη ζωή του.
Ναι! 90 στους 100 μου απαντούν κατά αυτόν τον τρόπο. Ότι δουλεύουν απλά για να βγάζουν λεφτά να ζουν και να κάνουν ό,τι άλλο θέλουν στη ζωή τους. Γι’ αυτό και παρατηρώ το φαινόμενο νέα παιδιά, που μόλις έχουν τελειώσει τις σπουδές τους, να ξεκινούν να δουλεύουν και να διαχωρίζουν εντελώς την επαγγελματική από την προσωπική τους ζωή. Να δημιουργούν άλλους λογαριασμούς στο Skype ή στα Social Media για τη δουλειά και άλλα για προσωπική τους χρήση. Να έχουν δύο διαφορετικά κινητά. Να μην σηκώνουν το τηλέφωνο ή να μην απαντούν σε επείγοντα μηνύματα έστω και 10 λεπτά μετά τη λήξη του ωραρίου τους. Να μην φιλοτιμούνται να βοηθήσουν σε κάτι που είναι εκτός του δικού τους job description, να μην θέλουν να μάθουν καινούρια πράγματα και να μην θέλουν να εξελιχθούν.
Παρατηρώ δηλαδή ότι είναι εστιασμένοι στο «κάνω» και όχι στο «μαθαίνω». Βλέπω ότι θέλουν συγκεκριμένες κατευθύνσεις και δεν μπορούν να διαχειριστούν μία κατάσταση μεγαλύτερης ελευθερίας γιατί πολύ απλά αυτή προϋποθέτει και ανάληψη ευθύνης, κάτι που το φοβούνται και το διώχνουν μακριά τους. Παρατηρώ να διαπραγματεύονται σκληρά για να κερδίσουν έστω και ένα ευρώ παραπάνω και να μετρούν ως ώρα δουλειάς ακόμα και την ώρα του διαλείμματος για φαγητό. Γι’ αυτό παρατηρώ το εργασιακό περιβάλλον στο οποίο υπάρχουν να είναι «κρύο» και να δημιουργείται μία «ρομποτική» ατμόσφαιρα, χωρίς συναισθήματα, χωρίς εναλλαγές, χωρίς πολλά χαμόγελα, όπου νιώθεις ότι βρίσκεσαι σε ένα εργοστάσιο που δουλεύουν δίπλα σου μηχανές, συνήθως μπροστά σε υπολογιστές.
Και τότε είναι που θυμάμαι τον εαυτό μου πριν από πολλά χρόνια, που ως νεαρή υπάλληλος στο πανεπιστήμιο ή στο Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας (νυν ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ) δούλευα υπερωρίες χωρίς να τις πληρώνομαι. Αναλάμβανα ό,τι μου έδιναν ως task και χαιρόμουν γιατί ήταν μία ευκαιρία να μάθω, να επεκτείνω τις γνώσεις μου και να αναπτύξω νέες δεξιότητες και ικανότητες. Θυμάμαι να σηκώνω το τηλέφωνο και τα μεσάνυχτα για να απαντήσω στην ερευνήτρια με την οποία συνεργαζόμουν και είχε να μου αναθέσει κάτι επείγον που δεν μπορούσε να περιμένει την επόμενη μέρα. Θυμάμαι ένα «ζωντανό» εργασιακό περιβάλλον, με τις πλάκες του και τις εντάσεις του όπου ένιωθες μέρος μιας ομάδας και όχι μόνος. Όπου ένιωθες δημιουργικός και γινόσουν doer!
Υπάρχουν κι άλλοι άνθρωποι που λειτουργούν με ανάλογο τρόπο. Είναι οι υπόλοιποι 10 από τους 100 οι οποίοι απαντούν στην ερώτησή μου «γιατί θέλετε να δουλεύετε» ως ακολούθως: «Γιατί χαιρόμαστε να λύνουμε δύσκολα προβλήματα και να συνεργαζόμαστε με άλλους ανθρώπους που αγαπούν και παθιάζονται με ό,τι κάνουν. Θέλουμε να δουλεύουμε γιατί έτσι εξελισσόμαστε συνεχώς και μπορούμε από τη θέση που έχουμε να προσφέρουμε κάτι στους συνανθρώπους μας. Θέλουμε να δουλεύουμε γιατί έχει fun να δουλεύεις πάνω σε κάτι που αγαπάς και σε πάει παρακάτω ως άνθρωπο. Και θέλουμε να δουλεύουμε για κάτι που αξίζει και είναι challenging».
Αυτοί οι άνθρωποι λοιπόν ανταποκρίνονται όταν κάποιες φορές τους χρειάζεσαι πραγματικά και εκτός ωραρίου. Βρίσκονται πάντα δίπλα σου, δίπλα στην ομάδα τους. Δουλεύουν σκληρά και χαίρονται να ποστάρουν πράγματα για τη δουλειά τους στους λογαριασμούς τους στα Social Media. Λένε «ναι» στο να υλοποιήσουν ένα task με το οποίο δεν έχουν ασχοληθεί ποτέ και αρπάζουν κάθε ευκαιρία για να μάθουν και να εξελιχθούν. Αυτοί είναι οι άνθρωποι στους οποίους μπορείς να έχεις εμπιστοσύνη.
Αυτοί είναι οι άνθρωποι τους οποίους δεν χρειάζεται να τους ενοχλείς εκτός ωραρίου γιατί πολύ απλά όταν φεύγουν από το χώρο εργασίας τα αφήνουν όλα «τακτοποιημένα». Είναι αυτοί που κάνουν πολύ περισσότερα από ό,τι τους ζητείται και αναλαμβάνουν την ευθύνη των πράξεών τους. Είναι αυτοί που κάνουν πραγματικά καλή δουλειά και δεν θέλεις να τους χάσεις από συνεργάτες σου. Είναι αυτοί που δεν διστάζουν να πάρουν ρίσκα για να εξερευνήσουν τόσο το πεδίο στο οποίο δραστηριοποιούνται όσο και τον ίδιο τους τον εαυτό αλλά και για να κάνουν στροφές επαγγελματικές όταν νιώθουν ότι έχουν βαλτώσει ή να παρατήσουν τον τομέα στον οποίο έχουν πτυχίο και πάνε για άλλα.
Είναι οι άνθρωποι που βάζουν τον πήχη ψηλά και δεν συμβιβάζονται απλά για να έχουν μια «καλή ζωούλα». Και τα λεφτά έρχονται. Κι αυτοί βιοπορίζονται και μάλιστα πολλές φορές βγάζουν περισσότερα κι από όσα θα ήθελαν. Και το πιο σημαντικό! Τα 2/3 του 24ώρου τους επηρεάζονται με θετικό τρόπο από το 1/3 που είναι αφιερωμένο στη δουλειά τους. Είναι πιο γεμάτοι. Και κάτι ακόμα πιο σημαντικό! Δεν μένουν ποτέ χωρίς δουλειά!
Ναι! Αναγκάζομαι να συνεργάζομαι με ανθρώπους που ανήκουν στο 90% αλλά ομολογώ ότι δεν είναι και ό,τι καλύτερο. Όσο μεγαλώνω επιλέγω συνειδητά να συνεργάζομαι με το 10% γιατί τότε η δουλειά και η ζωή μου έχει πραγματικό fun! Κι αυτό θα πρέπει να είναι το ζητούμενο όλων μας.
Όσο και να θέλεις δεν μπορείς να διαχωρίσεις την επαγγελματική από την προσωπική ζωή. Κι αυτό μας το λέει η Κβαντική Φυσική. Γι’ αυτό όσο πιο πολύ μέσα στη μετριότητα βρίσκεται αυτό το 90% σε επαγγελματικό επίπεδο, άλλο τόσο είναι βουτηγμένο στη μετριότητα και σε προσωπικό επίπεδο. Παρατηρήστε το και θα συμφωνήσετε μαζί μου.
Αν πραγματικά γίνει το ζητούμενο όλων μας και καταφέρουμε αυτό το 90% να το μειώσουμε, τότε και η κοινωνία μας θα αλλάξει. Θα μετατραπεί σε μία κοινωνία που η πλειονότητα των ανθρώπων θα δουλεύει στο αντικείμενο που αγαπά και που ταυτόχρονα το κάνει καλά. Θα μετατραπεί από μία κοινωνία Δαρβινικού ανταγωνισμού, ρομποτισμού και τομαρισμού σε μία κοινωνία νοιαξίματος και αληθινού νοήματος. Σε μία κοινωνία που ο ένας ακουμπάει τον άλλον με αληθινό τρόπο. Σε μία κοινωνία μακριά από τη μετριότητα! Σε μία κοινωνία που η πλειονότητα των ανθρώπων θα δουλεύει στο αντικείμενο που αγαπά και που ταυτόχρονα αριστεύει (όχι με την έννοια που έδινε ο Αριστοτέλης)!
Δήμητρα Ζερβάκη, ΕΜΒΑ, PMP, TTT
