Η Φύση μας Διδάσκει Ι: Η Ευφυής Βιοποικιλότητα
Τον τελευταία καιρό πέφτω επάνω σε πολλά posts που αναφέρονται στη δημιουργικότητα σε συνάρτηση με την ποικιλία. Βλέποντας μπροστά μου τη λέξη ποικιλία το πρώτο πράγμα που μου ‘ρχεται συνειρμικά στο μυαλό είναι η αγγλική λέξη Diversity. Και ειδικότερα η λέξη Biodiversity!
Τι σημαίνει αλήθεια η λέξη «Biodiversity»;
Biodiversity στα ελληνικά σημαίνει Βιοποικιλότητα. Με την επιστημονική έννοια του όρου όταν λέμε Βιοποικιλότητα εννοούμε την ποικιλότητα της ζωής και των λειτουργιών της. Περιλαμβάνει την ποικιλότητα των ζώντων οργανισμών, τις γενετικές διαφορές μεταξύ τους και την παραλλακτικότητα των οικοσυστημάτων που αυτοί συμμετέχουν.
Εδώ και πάρα πολλά χρόνια ο άνθρωπος ξεκινώντας από μία ανθρωποκεντρική αντίληψη προσπαθεί να εξηγήσει, να ερευνήσει και τελικά να «υποτάξει» αυτήν την ποικιλότητα που βλέπει γύρω του. Αυτήν την ποικιλότητα που ναι μεν την βλέπει αλλά δεν την κατανοεί, δεν την γνωρίζει, δεν μπορεί να την παρακολουθήσει. Και αυτό συμβαίνει γιατί ξεκινάει από μία αφετηρία που δεν του επιτρέπει να δει «the big picture».
Βάζοντας τον εαυτό του στο κέντρο του κόσμου και κοιτώντας κάθε φορά ένα σημείο της περιφέρειας που τον περιβάλλει, αυτόματα, με την περιφερειακή του όραση κοιτάει και κάποια άλλα σημεία αυτής της περιφέρειας χωρίς όμως στην ουσία να τα παρατηρεί. Ταυτόχρονα χάνει πολλά άλλα σημεία διότι αναγκαστικά έχει γυρισμένη την πλάτη του σ’ αυτά. Έτσι λοιπόν καταλήγει να είναι ξεκομμένος από το όλο.
Μέχρι στιγμής ο άνθρωπος μπορεί και αντιλαμβάνεται 3 διαστάσεις. Παρατηρεί το ένα συγκεκριμένο σημείο με βάση το μήκος, το πλάτος και το ύψος. Παρατηρεί δηλαδή το χώρο. Αν όμως ακολουθούσε την κβαντικότητα τότε πολύ απλά θα έβγαζε τον εαυτό του από τον τρισδιάστατο αυτό χώρο. Μεταφορικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι θα αιωρούνταν έξω από αυτήν την τρισδιάστατη σφαίρα και τότε θα παρατηρούσε έναν άλλο χώρο, έναν λειτουργικό χώρο πολλών διαστάσεων, που αυτό πολύ απλά το ονομάζω «the big picture». Αυτή η παρατήρηση δεν θα είχε να κάνει καθόλου με το γραμμικό χρόνο. Θα ήταν στιγμιαία και ολόκληρη! Τότε και μόνο τότε θα μπορούσε να αντιληφθεί την ποικιλότητα στην ολότητά της.
Το αποτέλεσμα της τωρινής «διαχωριστικής» και «τμηματικής» παρατήρησης είναι ότι ο άνθρωπος δίνει μία ερμηνεία της βιοποικιλότητας θεωρώντας την ως κάτι ξέχωρο από τον ίδιο.
Το αποτέλεσμα της τωρινής «διαχωριστικής» και «τμηματικής» παρατήρησης είναι ότι ο άνθρωπος δίνει μία ερμηνεία της βιοποικιλότητας θεωρώντας την ως κάτι ξέχωρο από τον ίδιο.
Το αποτέλεσμα της τωρινής «διαχωριστικής» και «τμηματικής» παρατήρησης είναι ότι ο άνθρωπος δίνει μία ερμηνεία της βιοποικιλότητας θεωρώντας την ως κάτι ξέχωρο από τον ίδιο. Θαρρείς και ο ίδιος δεν υπάρχει, δεν λειτουργεί μέσα σ’ αυτήν. Με αυτόν τον τρόπο επέρχεται η αποξένωση από το όλο περιβάλλον μας. Και έτσι ο άνθρωπος καταλήγει να ζει μέσα σε μία κατάσταση φαινομενικής μη-ποικιλίας. Γι’ αυτό και βιώνει το «ανικανοποίητο». Μεταφέρει αυτή τη μερική εξήγηση του περιβάλλοντός του και του τρόπου που αυτό λειτουργεί και εξελίσσεται από τη Φύση στη φύση του. Αυτό τον οδηγεί σε διχασμό, σε περιορισμό, σε χαμηλό επίπεδο αντίληψης. Δηλαδή αυτοκαταδικάζεται να ζει σε μία κατάσταση αποξένωσης από τη Φύση και την φύση του.
Και που «κολλάει» η ευφυΐα;
Όταν αναφέρομαι στη λέξη «Ευφυΐα» δεν αναφέρομαι στον «μερικό» ορισμός της όπως αυτός έχει προκύψει από την Ευκλείδεια εκπαίδευσή μας. Η ευφυΐα δεν είναι η ικανότητα του ανθρώπου να γεμίζει πληροφορίες το νου του, να ασκεί τη μνήμη του. Δεν είναι η ικανότητα του ανθρώπινου εγκεφάλου να σκέφτεται, να εκλογικεύει, να αντιλαμβάνεται αφηρημένες έννοιες, να λύνει προβλήματα, να «μαθαίνει» και κυρίως να κατανοεί και να προβλέπει. Αυτό είναι ένα μέρος της ανθρώπινης ευφυΐας που όμως δεν λαμβάνει υπόψη του το όλο. Δεν λαμβάνει υπόψη του την βιο-ποικιλότητα, την ποικιλία. Γιατί η ποικιλία ενέχει μέσα της την έννοια της ευφυΐας.
Ο άνθρωπος σαν οντότητα εμπεριέχει την ποικιλία. Είναι ένα «μη-σύστημα» αυτοοργανούμενης κρισιμότητας.
Ο άνθρωπος σαν οντότητα εμπεριέχει την ποικιλία. Είναι ένα «μη-σύστημα» αυτοοργανούμενης κρισιμότητας.
Ο άνθρωπος σαν οντότητα εμπεριέχει την ποικιλία. Είναι ένα «μη-σύστημα» αυτοοργανούμενης κρισιμότητας. Αυτό λοιπόν το μη-σύστημα είναι αδύνατον να προβλέψεις πώς θα λειτουργήσει, πώς θα αντιδράσει, πώς θα υπάρξει. Είναι ένα ευφυές μη-σύστημα, που εξελίσσεται μέσω ενός θαυμαστού integration που οι εξηγήσεις που προκύπτουν μόνο από το νου είναι αστείες μπροστά στον τρόπο λειτουργίας του. Είναι ένα μη-σύστημα που συνεχώς δημιουργεί, όχι απλά παράγει. Και αυτό το μη-σύστημα δεν έχει σαν κέντρο του τον εγκέφαλο. Έχει ένα κέντρο το οποίο λέγεται ύπαρξη. Και η ύπαρξη δεν είναι ένα πράγμα. Προκύπτει από την ενοποίηση καρδιάς-νου. Η ύπαρξη δημιουργείται από την ποικιλία, εμπεριέχει ευφυΐα και προκύπτει στη στιγμή από το «απόλυτο» integration της καρδιάς και του νου. Ενός νου όμως άδειου από γραμμικότητα, από γραμμικές σκέψεις που είναι άμεσα συνδεδεμένος και δέχεται ερεθίσματα από τον «βασικό» εγκέφαλό μας που είναι η καρδιά. Η οποία έχει μάτια, έχει αυτιά, έχει στόμα, έχει μύτη αλλά όχι όπως τα ξέρουμε στην υλική τους μορφή.
Έτσι λοιπόν η Βιοποικιλότητα είναι μία μορφή έκφρασης της ευφυΐας. Και η Βιοποικιλότητα εκτός του ζωικού και φυτικού βασιλείου περιλαμβάνει φυσικά και τον άνθρωπο. Όλα είναι ένα όσο και αν εμείς συνεχίζουμε να τα διαχωρίζουμε.
Βιοποικιλότητα είναι η ενοποίηση της ποικιλότητας σε όλες τις μορφές της ύλης, σε όλες τις μορφές που εκφράζουν την ενέργεια του σύμπαντος.
Και αν αυτό δεν είναι ο ορισμός της ευφυΐας τότε τι άλλο είναι;;;
Δήμητρα Ζερβάκη, ΕΜΒΑ, PMP, TTT
Photo credit: Gilberto Viciedo / Foter / CC BY-NC