Μια Συνέντευξη Αφιερωμένη στην Ηγεσία… Όπως την Εννοώ

Το παρόν άρθρο αφορά μία συνέντευξη που έδωσα στο δημοσιογράφο Στάθη Κετιτζιάν για την ηλεκτρονική ενημερωτική πλατφόρμα «Επιχειρώ», με θέμα την ηγεσία και παρουσιάστηκε, τμηματικά, ανά ερώτηση, σε μία σειρά από άρθρα κατά τη διάρκεια του 2018.

Σ.Κ.: Τι σημαίνει για εσάς Ηγεσία;

Δ.Ζ.: Οι διάφοροι ορισμοί όπως τους μάθαμε στις σχολές διοίκησης επιχειρήσεων και όπως συνεχίζουν να διδάσκονται ακόμα και σήμερα είναι πλέον παρωχημένοι και περιοριστικοί. Ο «μπροστάρης» ηγέτης με τους ακολούθους του, που πολλές φορές μπερδεύεται και με το manager ή το διευθυντή έχει πεθάνει. Στην εποχή της αβεβαιότητας, της συνεχούς ανατροπής, της σύγχυσης αλλά και των πολλών προκλήσεων και ευκαιριών, η ηγεσία αφορά όλους τους ανθρώπους, ανεξάρτητα από τη θέση που κατέχουν. Ηγεσία είναι να λειτουργείς με οδηγό το «Είμαι-Ποιώ-Έχω», με κέντρο το όραμα και με σημαία την καρδιά. Ηγεσία είναι να αναπτύσσεις τα ταλέντα σου, τη δημιουργικότητά σου και ταυτόχρονα να εμπνέεις τους συνανθρώπους σου, μετα-καινοτομώντας και όντας μοναδικός, ακέραιος, αυθεντικός και πάνω απ’ όλα agile (ευέλικτος και γρήγορος μαζί). Ηγεσία είναι να δίνεις τον καλύτερό σου εαυτό στην ομάδα στην οποία ανήκεις και να συμβάλλεις στη διεύρυνσή της, με στόχο πάντα να επιτυγχάνονται ο σκοπός και οι στόχοι της.

Σ.Κ.: Υπάρχει ο τέλειος CEO; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του;

Δ.Ζ.: Κανείς δεν είναι τέλειος! Αυτό πρέπει να το καταλάβουν και αυτοί που νομίζουν ότι είναι. Και δυστυχώς υπάρχουν πολλοί. Ένας καλός CEO είναι ένας άνθρωπος που ζει βασισμένος στην πίστη ότι επιτυχία είναι να καταφέρνεις να υλοποιείς τους στόχους σου ενώ παράλληλα παράγεις θετική αλλαγή και για τους συνανθρώπους σου. Είναι ένας άνθρωπος που λειτουργεί με βάση την αυθεντικότητα, το σεβασμό, την ειλικρίνεια, την ανοικτοσύνη, τη θέληση να μαθαίνει συνεχώς. Ένας καλός CEO ξέρει να δίνει τη «σκηνή» στους άλλους, υποστηρίζοντάς τους κάθε στιγμή! Ένας καλός CEO είναι ηγέτης του εαυτού του!

Σ.Κ.: Ηγέτης γεννιέσαι ή γίνεσαι;

Δ.Ζ.: Όλοι εν δυνάμει μπορούμε να είμαστε ηγέτες. Έτσι έχουμε δημιουργηθεί. Όμως, για να είμαστε πραγματικοί και αποτελεσματικοί ηγέτες θα πρέπει να αναπτύσσουμε συνεχώς τις ήπιες δεξιότητές μας. Θα πρέπει να είμαστε παραγωγικά δημιουργικοί και περίεργοι, καθώς και επιτακτικά συνεπείς. Άρα… και γεννιόμαστε και γινόμαστε! Αυτά πάνε παρέα!

Σ.Κ.: Ποια είναι τα στοιχεία ενός καλού team leader;

Δ.Ζ.: Πιστεύω στις οριζόντιες αυτο-οργανούμενες ομάδες. Φυσικά για να μπορούν να υπάρχουν και να λειτουργούν σημαίνει ότι το κάθε μέλος της ομάδας θα πρέπει να είναι ηγέτης του εαυτού του. Θα πρέπει δηλαδή να καινοτομεί δυναμικά, να εμπνέει τους συναδέλφους-συνανθρώπους  του, να αγκαλιάζει την αλλαγή, να παίρνει την ευθύνη που του αναλογεί για το αποτέλεσμα, να είναι θετικός, να μην διστάζει να ρισκάρει, να είναι δημιουργικός και να δουλεύει με όλες του τις δυνάμεις για να βγάλει προς τα έξω τον καλύτερό του εαυτό. Έτσι, εν δυνάμει, όλοι μπορεί να γίνουν καλοί team leaders. Αυτό που μπορεί να ορίσει ένα άτομο μιας ομάδας ως team leader είναι οι πιο εξειδικευμένες γνώσεις που μπορεί να έχει, τα hard skills του δηλαδή,  πάνω στο φυσικό αντικείμενο του εκάστοτε project, καθώς και ο βαθμός της εξέλιξής του σε όλες τις προαναφερόμενες ποιότητες-χαρακτηριστικά.

Σ.Κ.: Ποιο είναι το μοναδικό χαρακτηριστικό που πρέπει να διαθέτει κάθε Ηγέτης;

Δ.Ζ.: Αν θα μπορούσα να ξεχωρίσω ένα χαρακτηριστικό «κλειδί» όπως θα έλεγα είναι η ικανότητά του να αποφεύγει την παγίδα της μετριότητας και άρα να είναι agile. Αυτά τα δύο πάνε μαζί!

Σ.Κ.: Ποια είναι τα πιο συνηθισμένα λάθη που πραγματοποιούν οι Ηγέτες;

Δ.Ζ.: Δεν ξέρουν να λένε «όχι», δεν μπορούν να διαχωρίζουν τα σημαντικά από τα επείγοντα, δεν επικοινωνούν αποτελεσματικά και ουσιαστικά με τους συνεργάτες τους, δεν εξελίσσονται συνεχώς ώστε να είναι ηγέτες καταρχήν του εαυτού τους, δεν δείχνουν την εμπιστοσύνη που πρέπει στην ομάδα τους και πάνω απ’ όλα δεν δείχνουν επιτακτική συνέπεια και αυτο-πειθαρχία.

Σ.Κ.: Πώς μπορεί να αποτύχει ένας Ηγέτης;

Δ.Ζ.: Η αποτυχία είναι άμεσα συνυφασμένη με τα λάθη. Όλοι οι άνθρωποι κάνουν λάθη. Έτσι είναι η ανθρώπινη φύση. Ένας ηγέτης μπορεί να «αποτύχει», και το βάζω σε εισαγωγικά γιατί η λέξη αποτυχία δεν υπάρχει στο λεξιλόγιό μου… θα έλεγα καλύτερα να παραπατήσει, αν δεν παραδέχεται τα λάθη του, δεν αναλαμβάνει την ευθύνη που του αναλογεί και δεν μαθαίνει από αυτά.

Σ.Κ.: Ποια είναι η μεγαλύτερη δυσκολία που έχει να αντιμετωπίσει ένας Ηγέτης;

Δ.Ζ.: Η μεγαλύτερη δυσκολία του κάθε ανθρώπου που θέλει να είναι ηγέτης του εαυτού του και έτσι να εμπνέει τους συνανθρώπους του και να επιδιώκει τη θετική αλλαγή, είναι να μην μπορεί να ξεπεράσει τον ίδιο του τον εαυτό. Με άλλα λόγια… να εμφανίζει εσωτερικές αντιστάσεις που δεν του επιτρέπουν να βγαίνει από τη ζώνη άνεσής του και να έχει μειωμένη θέληση για προσωπική αριστεία (όχι αυτήν που βασίζεται στον ανταγωνισμό). Σε επίπεδο ομάδας/κοινωνίας, μία από τις μεγαλύτερες δυσκολίες είναι να έχει γύρω του ανθρώπους επαναπαυμένους, «κοιμισμένους», που έχουν αφεθεί στη μετριότητα.

Σ.Κ.: Τι συμβουλές θα δίνατε σε κάποιον που μόλις ανέλαβε μια ηγετική θέση;

Δ.Ζ.: Να μην ξεχάσει ποτέ ότι οι θέσεις κερδίζονται και διατηρούνται όταν υπάρχει θέληση για συνεχή προσωπική ανάπτυξη και εξέλιξη, όταν υπάρχει ένας ισχυρός ηθικός κώδικας που δεν σου επιτρέπει να «παραστρατήσεις», όταν βλέπεις τους συνεργάτες σου ως ισότιμούς σου και όταν αναπτύσσεις σχέσεις εμπιστοσύνης μαζί τους.

Σ.Κ.: Μπορείτε να μας πείτε τρόπους με τους οποίους ένας Ηγέτης θα μπορούσε να παρακινεί την ομάδα του/της;

Δ.Ζ.: Πάντως όχι με το μαστίγιο και το καρότο! Η πιο αποτελεσματική παρακίνηση είναι η εσωτερική και αυτή προκύπτει από την υποστήριξη της προσπάθειας κάθε συνεργάτη του στο χτίσιμο του personal-brand του, ώστε να βρίσκει νόημα σ’ αυτό που κάνει. Προκύπτει από την υιοθέτηση του Design Thinking, μιας προσέγγισης ανθρωποκεντρικής, συνεργατικής, πειραματικής και πάνω απ’ όλα θετικής, η οποία δημιουργεί ένα περιβάλλον συνεχούς εξέλιξης και παραγωγής αληθινής αξίας. Προκύπτει όταν υπάρχει ένα περιβάλλον όπου το fun κατέχει κεντρική θέση.

Σ.Κ.: Τι σημαίνει για εσάς η αποτυχία; Είναι αναπόφευκτη ή είναι υγιές να αποτυγχάνεις;

Δ.Ζ.: Για μένα δεν υπάρχει η λέξη «αποτυχία». Το μότο μου είναι «και ξανά προς τη δόξα τραβά.» Ναι, κάποιες φορές μπορεί να χαθούμε για λίγο. Αλλά είναι στιγμές και όχι όλη μας η ζωή. Τα πάντα είναι ευκαιρίες για εξέλιξη και για αλλαγή, αρκεί αυτό να το νιώθουμε βαθιά στην καρδιά μας και να μην επιτρέπουμε στο νου μας να παίζει υποτιθέμενα παιχνίδια λογικής. Η ευελιξία και η προσαρμοστικότητα πρέπει να είναι σημαίες μας σε κάθε έκφανση της ζωής μας. Και πρέπει να μην φοβόμαστε να ρισκάρουμε μήπως και «αποτύχουμε». Γιατί έτσι χάνουμε το πραγματικό νόημα της ζωής. Αν βρούμε τη δική μας ιδανική οπτική γωνία δράσης στην οποία δεν θα έχει θέση η λέξη «αποτυχία» αλλά η «δημιουργική δράση», και ξεπεράσουμε παγιωμένες πεποιθήσεις περί αποτυχίας, τα πράγματα για εμάς όσο και για τους συνανθρώπους μας θα είναι πολύ καλύτερα!