Τελικά, Τι Είναι “Στρατηγική”;
Η λέξη «Στρατηγική» αποτελεί για πολλούς γρίφο με αποτέλεσμα όταν μας ζητείται να αναπτύξουμε ή να περιγράψουμε τη στρατηγική μιας επιχείρησης, πολλές φορές να νομίζουμε ότι μας ζητείται να εκπονήσουμε ένα business plan ή ένα σχέδιο δράσης.
Θα χρησιμοποιήσω ένα πολύ απλό παράδειγμα το οποίο πιστεύω ότι μπορεί να ρίξει φως στο τι σημαίνει τελικά «Στρατηγική».
Σκεφτείτε ότι θέλετε να ταξιδέψετε από τη Θεσσαλονίκη στο Βερολίνο. Το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να κάνετε είναι να αναπτύξετε ένα πλάνο για το πώς θα καταφέρετε να φτάσετε στον προορισμό σας. Ποιος είναι ο σκοπός σας; Προς ποια «κατεύθυνση» θα κινηθείτε; Ο σκοπός σας είναι να φτάσετε ασφαλείς και στο χρόνο που πρέπει στο Βερολίνο. Οι «κατευθύνσεις» που μπορεί να πάρετε είναι να ταξιδέψετε οδικώς ή αεροπορικώς. Τελικά αποφασίζετε να πάτε οδικώς. Αυτή είναι η «κατεύθυνση» που θα ακολουθήσετε για να πετύχετε το σκοπό σας. Ο σκοπός και η κατεύθυνση είναι η στρατηγική σας στην οποία θα πρέπει να είστε αφοσιωμένοι.
Η «δήλωση» της στρατηγικής σας δεν περιγράφει αναλυτικά το «πώς» θα υλοποιήσετε το project του ταξιδιού σας.
Το επόμενο βήμα είναι να αποφασίσετε ποιες τακτικές θα ακολουθήσετε προκειμένου να πετύχετε το σκοπό σας. Θα επιλέξετε να πάτε στην Ηγουμενίτσα με το αυτοκίνητό σας, να πάρετε το πλοίο για Ιταλία και από εκεί να κατευθυνθείτε προς το Βερολίνο; Θα νοικιάσετε ένα πιο αξιόπιστο αυτοκίνητο από το δικό σας και θα πάτε στο Βερολίνο μέσω της Π.Γ.Δ.Μ., της Σερβίας, της Ουγγαρίας, της Αυστρίας και της Τσεχίας; Ή θα πάτε με κάποιο λεωφορείο ακολουθώντας μία προδιαγεγραμμένη διαδρομή που την έχει αποφασίσει άλλος; Θα είστε μόνοι σας ή θα υπάρχουν κι άλλοι μαζί σας που θα είναι υπεύθυνοι για την οδήγηση και θα μοιραστούν τα έξοδα μαζί σας; Θα έχετε μαζί σας τον «κλασικό» χάρτη ή GPS; Θα κάνετε στάσεις σε άλλες χώρες;
Οι αποφάσεις που τελικά θα πάρετε σχετίζονται με το «πώς», που έχει να κάνει με τις διαδικασίες και τις επί μέρους δράσεις του project σας.
Αν στη διαδρομή χαλάσει το αυτοκίνητο που χρησιμοποιείτε μπορεί τελικά να πρέπει να αλλάξετε τακτική, όμως η στρατηγική σας θα παραμείνει η ίδια. Θα συνεχίσετε το ταξίδι σας οδικώς με σκοπό να φτάσετε ασφαλείς στον προορισμό σας.
Βέβαια, υπάρχει πάντα η πιθανότητα να δείτε ότι η στρατηγική που επιλέξατε δεν είναι και τόσο αποτελεσματική και να μπείτε στη διαδικασία να την αλλάξετε. Σ’ αυτή την περίπτωση θα πρέπει να σκεφτείτε πολύ σοβαρά όλους εκείνους τους παράγοντες που υφίστανται και που επηρεάζουν το project σας ποικιλοτρόπως και στη συνέχεια να προβείτε στην λήψη απόφασης και στη χάραξη άλλης στρατηγικής.
Το σκάκι είναι επίσης ένα πολύ καλό παράδειγμα για να κατανοήσουμε τι σημαίνει «Στρατηγική». Η στρατηγική στο σκάκι μπορεί να οριστεί ως η συνειδητή επιδίωξη ενός απλού σκοπού ο οποίος είναι η απόκτηση ενός πλεονεκτήματος απέναντι στον αντίπαλο. Η στρατηγική δηλαδή δείχνει το δρόμο και την κατεύθυνση. Δείχνει προς τα πού θα κινηθούμε βάσει του σκοπού μας. Ο παγκόσμιος πρωταθλητής Max Euwe είχε δηλώσει: «Η στρατηγική απαιτεί σκέψη η τακτική απαιτεί παρατήρηση». Εννοώντας ότι η στρατηγική σχετίζεται με τη δημιουργία ενός μεγάλου ορίζοντα κινήσεων, ενώ οι τακτικές σχετίζονται με την παρατήρηση η οποία οδηγεί σε άμεση δράση.
Αντίστοιχα λοιπόν, στις επιχειρήσεις, η στρατηγική σχετίζεται με την κατεύθυνση και το σκοπό ενός οργανισμού σε βάθος χρόνου. Βασίζεται στη βαθιά γνώση των πλεονεκτημάτων, των δυνατών σημείων του οργανισμού καθώς και στην ύπαρξη των απαραίτητων πόρων. Λαμβάνει υπόψη της το περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιείται ο οργανισμός, αλλά και τις επιθυμίες και τις προσδοκίες των stakeholders, των ενδιαφερόμενων μερών που σχετίζονται άμεσα με τον οργανισμό. Η επιχειρησιακή στρατηγική στη συνέχεια μεταφράζεται σε στρατηγικό πλάνο δράσης όπου εκεί αναλύονται οι μέθοδοι και οι τακτικές που θα χρησιμοποιηθούν για να φτάσουμε τελικά εκεί που θέλουμε. Για να εκπληρώσουμε το σκοπό μας.
Δήμητρα Ζερβάκη, ΕΜΒΑ, PMP, TTT
Πηγή:
Σκάκι: http://www.chessdramas.com/
Photo Credit: http://www.webdesignerdepot.com/2011/10/what-do-you-really-want-to-achieve-as-a-web-designer/
