Η Φρενίτιδα του ΕΣΠΑ και οι Βιώσιμες Επιχειρήσεις
Τον τελευταίο ενάμιση μήνα περίπου ο υπάρχων αλλά και ο δυνητικός επιχειρηματικός κόσμος της Ελλάδας προσπαθεί να πάρει λεφτά μέσω του ΕΣΠΑ για να αναπτύξει τις ήδη υπάρχουσες επιχειρήσεις ή να δημιουργήσει νέες.
Έρχονται σε επαφή μου μαζί μου πολλοί άνθρωποι που θέλουν να αναπτύξουν κάτι το οποίο θα είναι βιώσιμο (και όχι απλά να πάρουν τα χρήματα για να τα πάρουν) Κάποιοι από δαύτους έχουν πολύ καλές ιδέες χωρίς όμως να έχουν ένα πρωτότυπο στα χέρια τους από το προϊόν που θέλουν να δημιουργήσουν. Πρόκειται για τους καθαρά θεωρητικούς. Κάποιοι άλλοι, και δυστυχώς είναι αρκετοί, θέλουν να υλοποιήσουν επιχειρηματικά projects, μιμούμενοι κάποιων άλλων τις ιδέες, δηλαδή ακολουθώντας την μιμητική καινοτομία η οποία οδηγεί σε μία από τα ίδια και μαθηματικά στην αποτυχία. Ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων των δύο προαναφερόμενων κατηγοριών δεν γνωρίζει τι σημαίνει «τεκμηρίωση επένδυσης», δεν γνωρίζει τι σημαίνει «στήνω» μια επιχείρηση, δεν γνωρίζει πώς θα χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά τον εξοπλισμό που δηλώνει ότι χρειάζεται να προμηθευτεί, δεν γνωρίζει πώς να διευρύνει την ιδέα του ώστε να είναι μοναδική και να παράγει αληθινή αξία για τον κόσμο χωρίς να μπαίνει στο τριπάκι του ανταγωνισμού (που σημειωτέων το ίδιο το ΕΣΠΑ προωθεί κακώς). Δεν γνωρίζει δηλαδή πώς να δημιουργήσει μία πραγματικά βιώσιμη επιχείρηση.
Οι Βιώσιμες, Αειφορικές Επιχειρήσεις
Και τι σημαίνει βιώσιμη επιχείρηση;
Με απλά λόγια… είναι μία επιχείρηση με διάρκεια.
Και πότε μία επιχείρηση έχει διάρκεια;
Πολλοί λένε όταν είναι κερδοφόρα.
Και τι σημαίνει κερδοφόρα;
Η πιο συχνή απάντηση που λαμβάνω όταν θέτω αυτή την ερώτηση είναι: «να είναι το πρόσημο θετικό. Τα έσοδα να είναι περισσότερα από τα έξοδα.»
Φτάνει αυτό;
Όχι!
Για να είναι μία επιχείρηση βιώσιμη θα πρέπει να έχει ταμειακές ροές. Να μην ξεμένει δηλαδή από ρευστό και φυσικά μετά από κάποια στιγμή από την ίδρυσής της (όχι πολύ μακριά στο χρόνο) να εμφανίζει θετικό πρόσημο. Αυτά τα δύο θα πρέπει να συμβαίνουν ταυτόχρονα και στο μέλλον και όχι απλά στο παρόν ή βραχυπρόθεσμα.
Και πώς μπορεί ένας υπάρχων ή και δυνητικός επιχειρηματίας να το πετύχει αυτό;
Μαγική συνταγή δεν υπάρχει. Κι αυτό γιατί ζούμε σε μία συνεχώς μεταβαλλόμενη, με γρήγορους ρυθμούς εποχή, και κανείς δεν μπορεί να μαντέψει τι μέλει γενέσθαι. Επίσης, ο «παλιός τρόπος» είναι σίγουρο ότι δεν μπορεί να είναι πια αποτελεσματικός (η προχειρότητα «τιμωρείται»). Όμως, αυτό που μπορεί να κάνει είναι να προχωρήσει παίρνοντας μικρά υπολογισμένα ρίσκα χρησιμοποιώντας κάποιες αρχές του «επιχειρείν» και ενοποιώντας business εργαλεία που ταιριάζουν στην κάθε περίπτωση, πάντα μέσα σε ένα αειφορικό πλαίσιο.
Κι όταν λέω αειφορικό εννοώ ότι θα πρέπει κάθε ενέργεια, κάθε διαδικασία και κάθε τελικό προϊόν/υπηρεσία της επιχείρησης να συμβάλλει θετικά στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη, προστατεύοντας ταυτόχρονα τους φυσικούς πόρους, το περιβάλλον (το αναφέρω γιατί τελικά πολλοί είναι οι άνθρωποι που δεν γνωρίζουν τι σημαίνει αειφορία.)
Ποιοτικά Χαρακτηριστικά Βιώσιμων, Αειφορικών Επιχειρήσεων… Η Φύση μας Διδάσκει
Και για να γίνω πιο σαφής, θα αναφέρω στη συνέχεια κάποια βασικά ποιοτικά χαρακτηριστικά των βιώσιμων επιχειρήσεων που αποτελούν τους πυλώνες τους, όπως έχει προκύψει από την παρατήρηση τόσο σε επίπεδο αγοράς όσο και σε επίπεδο Φύσης:
Κατοχή Μοναδικής Τεχνολογίας
Η Φύση μας διδάσκει τη μοναδικότητα και τη διαφορετικότητα. Αναλογικά, και οι επιχειρήσεις θα πρέπει να έχουν στην κατοχή τους μία μοναδική και διαφορετική πρακτική η οποία να οδηγεί σε διαφορετικό προϊόν/υπηρεσία. Αυτή η πρακτική μπορεί να αναφέρεται σε μία μοναδική διαδικασία ή/και συνταγή παραγωγής ενός προϊόντος, ένα μοναδικό application ή μία διαφορετική, εντελώς πρακτική συσκευασία. Δηλαδή θα πρέπει να στηρίζεται σε μία τεχνολογία-και τεχνολογία είναι το αποτέλεσμα της εφαρμογής της επιστημονικής γνώσης με στόχο τη δημιουργία ενός αντικειμένου με πρακτικό όφελος-που δεν την έχει κανείς άλλος. Να έχει εκείνο το «μυστικό» ingredient που δεν μπορεί να αντιγραφεί και που όμως πάνω απ’ όλα κάνει τις ζωές των ανθρώπων και του πλανήτη καλύτερες.
Καλά Ανεπτυγμένη Στρατηγική Branding
Η Φύση δημιουργείται και εξελίσσεται με έναν αφηγηματικό τρόπο. Τα πάντα πάνω στη Γη, αλλά και στο Σύμπαν, έχουν τη δική τους, μοναδική ιστορία η οποία έλκει άλλα δημιουργήματα και έτσι ανοίγει ο δρόμος της από κοινού εξέλιξης. Και οι επιχειρήσεις, για να παράξουν αξία τόσο για τους άλλους όσο και για τις ίδιες, θα πρέπει να ξέρουν ποιες είναι, σε ποιες αρχές και αξίες στηρίζονται και σε ποιους απευθύνονται. Θα πρέπει να λένε το δικό τους brand story, να στέλνουν το δικό τους, μοναδικό μήνυμα, βασισμένες σε ένα καλά διαμορφωμένο branding strategy που θα αποτυπώνει την αλήθεια τους.
Ύπαρξη Οριζόντιων Ομάδων
Η Φύση μας διδάσκει τη συνεργασία. Οι οργανισμοί που επιβιώνουν είναι αυτοί που λειτουργούν σε οριζόντιες ομάδες. Κάθε επιχείρηση, για να είναι βιώσιμη, θα πρέπει να στηρίζεται σε μία ισχυρή, πολυποίκιλη ομάδα ανθρώπων διαφόρων ειδικοτήτων, αλλά και σε ευρύτερες συνεργασίες με άλλες επιχειρήσεις που λειτουργούν στην αλυσίδα αξίας της. Και φυσικά, αυτές οι συνεργασίες για να είναι αποδοτικές και αποτελεσματικές θα πρέπει να βασίζονται σε μία κοινή κουλτούρα που ορίζεται από ένα κοινό mindset.
Δικτύωση
Η Φύση δεν μπορεί να λειτουργήσει αν δεν υπάρχει άμεση αλληλεπίδραση μεταξύ των οργανικών και ανόργανων οργανισμών/μερών της. Οι ζώντες οργανισμοί έχουν την ικανότητα να στέλνουν τα μηνύματά τους και να ζητούν την υποστήριξη άλλων οργανισμών χρησιμοποιώντας την οργανική και ανόργανη ύλη, εξασφαλίζοντας έτσι την επιβίωσή τους και την ανάπτυξή τους. Το ίδιο και οι επιχειρήσεις. Για να έχουν διάρκεια, θα πρέπει να αποκτήσουν υποστηρικτές, followers, evangelists, με τους οποίους θα μοιράζονται το ίδιο «Γιατί» και θα προχωρούν μαζί, χρησιμοποιώντας διάφορα μέσα όπως π.χ. το διαδίκτυο, τα social media κ.ά.
Τα πάντα στη Φύση είναι ενέργεια που αλλάζει μορφή μέσω ευφυών διαδικασιών διαχείρισης των διαθέσιμων πόρων. Οι επιχειρήσεις προκύπτουν από ιδέες που αλλάζουν μορφή, και από σκέψεις μεταλλάσσονται σε προϊόντα/υπηρεσίες. Για να καταστεί όμως αυτό εφικτό, απαιτείται η εφαρμογή κάποιων business «νόμων» και η χρήση εργαλείων όπως η διαχείριση έργων, η επιχειρησιακή στρατηγική, το μάρκετινγκ κ.ά., τα οποία βρίσκονται ενοποιημένα στο Πλαίσιο Διαχείρισης Ιδέας. Αν όμως παραμείνουμε μόνο σε αυτά, τότε θα δημιουργήσουμε επιχειρήσεις που θα πέφτουν στην παγίδα της παγκοσμιοποίησης, του δυτικού μιμητισμού. Γι’ αυτό λοιπόν οι business «νόμοι» και τα business εργαλεία θα πρέπει να χρησιμοποιούνται αειφορικά και όχι με γνώμονα το προσωπικό κέρδος με κάθε κόστος.
Αυτό που έχω να πω στους υπάρχοντες ή/και δυνητικούς επιχειρηματίες είναι…
Βάλτε τα δυνατά σας και προσπαθήστε να λειτουργήσετε όπως η Φύση και άρα η αληθινή σας φύση αν θέλετε να δημιουργήσετε βιώσιμες επιχειρήσεις. Αν θέλετε να βάλετε γερά θεμέλια ώστε να μειώσετε τις πιθανότητες να χάσετε τα λεφτά σας, το χρόνο σας και τα λεφτά των συνανθρώπων σας (γιατί τα λεφτά του ΕΣΠΑ από την τσέπη μας βγαίνουν.) Αν θέλετε να είστε ευέλικτοι και να αυξήσετε το βαθμό της προσαρμοστικότητάς σας στις όποιες αλλαγές προκύψουν. Υποβάλλετε προτάσεις προς χρηματοδότηση στο ΕΣΠΑ, αλλά μόνο αν γνωρίζετε τι είναι αυτό που πραγματικά θέλετε να κάνετε, αν έτσι κι αλλιώς, είτε χρηματοδοτηθείτε είτε όχι, θα προβείτε στην επένδυση, και αν είστε διατεθειμένοι να μπείτε σε μία διαδικασία lifelong learning και σκληρής δουλειάς. Αν δηλαδή είστε αποφασισμένοι να ακολουθείστε μία διαφορετική επιχειρηματικότητα. Τη νέα, διευρυμένη επιχειρηματικότητα.
Δήμητρα Ζερβάκη, ΕΜΒΑ, PMP, TTT
Photo credit: http://smallbiztrends.com